HALDERSLEBEN – Een immens complex even voor Magdeburg aan de E8, Autobahn tussen Hannover en Berlijn. Voormalig DDR-territorium, nog altijd de desolate sfeer van Koude Oorlog, Stasi-terreur en communisme ademend. Zeker vandaag, wanneer we met de Nederlandse bomenkoning en Volvoverzamelaar Hans Blokzijl op een vervallen kippenboerderij op klassieke- autojacht zijn.
Tussen wrakken van oude Oost-Duitse landbouwvoertuigen en half ingestorte asbestgebouwen staan daar zes chique diepblauwe limousines, verlengde 760’s, het complete wagenpark van de beruchte DDR-regering!
De 52-jarige Blokzijl bezit thuis in Baarn, waar hij leiding geeft aan Europa’s meest gespecialiseerde bomenkwekerij én een futuristisch conferentiecentrum, al 48 klassieke Volvo’s. Maar dit unieke sextet moest en zou de energieke ondernemer aan zijn bijzondere collectie van diepzwarte ’Kattenruggen’ van het type 444A en ranke coupés á la 262 toevoegen.
„Ik wist dat deze auto’s ooit in Zweden waren gebouwd voor de regering van DDRchef Erich Honecker”, vertelt Hans Blokzijl, sigaartje in zijn mond, de auto’s stuk voor stuk met het oog van de kenner inspecterend. „Maar eigenlijk wist niemand het uiteindelijke lot van die limousines. Totdat ik onlangs door een topman van Volvo Nederland op het juiste spoor werd gezet.”
Hoofdprijs
Wie in deze contreien op zoek gaat naar bijzonderheden uit de DDR-nalatenschap, komt onvermijdelijk in contact met gelukszoekers en gouddelvers die de hoofdprijs vragen aan verzamelaars als Blokzijl.
In Haldersleben wacht een bont ontvangstcomité ons op. Bestaande uit Alexander Schlegel, handelaar in militaire prullaria, vliegtuigen en voertuigen („Ik kan jullie op korte termijn ook een Iljushin verkeersvliegtuig of T72 tank leveren…”) en ex-Stasi-sergeant Herbert ’Dikke Willy’ Lier. Laatstgenoemde rende als Feldwebel naast de auto’s mee, zijn 9 mm Makarov dienstpistool in de aanslag, op momenten dat de DDR-bonzen met hun Volvo’s hoge gasten oppikten van het Berlijnse vliegveld Schönefeld.
Ook de schimmige eigenaar van de immens grote kippenfarm annex sloperij geeft acte de présence. Maar hij wenst anoniem te blijven en maakt zich uit de voeten op het moment dat de financiële transactie is afgerond.
Voordat hij in zijn peperdure Viper sportwagen aan de horizon verdwijnt, laat hij ons nog weten dat zijn grootvader de auto’s vijftien jaar geleden heeft gekocht. Mét een flink aantal percelen grond en diverse panden. „Opa gaf om de historie van ons land, maar mijn familie heeft amper duizend kilometer met de Volvo’s gereden”, beweert de West- Duitser. „Tijd dus om ze te verkopen en wat is er nou mooier dan een echte liefhebber met die wagens te plezieren?”
Hans Blokzijl haalt zijn schouders op bij die lege woorden. Hij weet dat hij als de rijke suikeroom uit Nederland wordt gezien, maar dat zal hem een zorg zijn. „Ik wilde die wagens absoluut hebben en geloof niet dat ik er uiteindelijk de hoofdprijs voor heb moeten betalen.” De prijs schommelt tussen 30.000 en 40.000 euro.
De Volvo-vloot werd door Honecker en consorten in 1979 aangeschaft. De communistische partijbonzen uit het ’Arbeiders- en Boerenparadijs’ hadden schoon genoeg van Russische limousines als de Charika en Sil omdat die vanwege technische ellende vaker stilstonden dan reden.
Bovendien wilde ’Der Erich’ – en vooral zijn ambitieuze vrouw Margot, volgens kenners als links-radicale hardliner de enig echte partijleider – een auto met westerse status, zonder dat hij zich wenste te vernederen door een bestelling bij Mercedes of BMW te plaatsen. Dus werd een ruilhandel opgezet met het neutrale Zweden; bijzondere Volvo’s voor Russische olie.
Stasi-onderofficier Herbert Lier kan zich de instroom van de statige Zweden goed herinneren. „Ik heb voor mijn dienstplicht vier jaar bij de geheime dienst gezeten”, vertelt de 46-jarige, sinds het instorten van de DDR werkloos.
„Heel Oost-Berlijn was in rep en roer, eindelijk had onze regering auto’s die de vergelijking met Amerikaanse Cadillacs, Franse Citroëns en Duitse Mercedessen aankonden. In een lange stoet ging het geregeld naar Schönefeld waar we mensen als de sjah van Perzië, voor staatsbezoek in de DDR, ophaalden.”
Ambulance
„Wij holden dan, ter bescherming van die belangrijke figuren, naast de wagens mee. Er ging zelfs het gerucht dat er een donkerblauwe als limousine vermomde ambulance in de stoet meereed. Compleet met chirurg en operatietafel. Bedoeld om eerste hulp aan onze leiders te verlenen, mocht er een aanslag worden gepleegd.”
Lachend als een boer met kiespijn slaat hij op zijn kogelronde buik en voegt er – volkomen overbodig – aan toe: „In die dagen was mijn conditie stukken beter dan nu, ik schoot als een scherpschutter en holde als een marathonatleet. Het West-Duitse bier heeft sinds ’Die Hereinigung’ zijn tol geëist…”
Vervolgens geeft ’Dikke Willy’ ons uitleg over de auto van de Oost-Duitse leider. Hij laat zien waar de afluisterapparatuur was geplaatst, toont de champagnehouder en de in de kofferbak geplaatste ontvanger van de Siemens-autotelefoon, destijds hightech in de DDR.
„Er gebeurden dingen in die auto waar wij niets van mochten weten”, aldus de oud-Stasi- Feldwebel. „Alcohol, sigaren, niets was te dol. Ja, waarschijnlijk zaten er achter de geblindeerde ramen ook geregeld schaars geklede vrouwen… Terwijl de gewone DDR-burger vijftien jaar voor een pruttelend Trabantje moest sparen, verrijkte onze regering zich en kwam Honecker thuis aan zijn trekken door naar 4864 westerse pornovideo’s te loeren. Als Margot niet in de buurt was, dat spreekt…”
Tussen wrakken van oude Oost-Duitse landbouwvoertuigen en half ingestorte asbestgebouwen staan daar zes chique diepblauwe limousines, verlengde 760’s, het complete wagenpark van de beruchte DDR-regering!
De 52-jarige Blokzijl bezit thuis in Baarn, waar hij leiding geeft aan Europa’s meest gespecialiseerde bomenkwekerij én een futuristisch conferentiecentrum, al 48 klassieke Volvo’s. Maar dit unieke sextet moest en zou de energieke ondernemer aan zijn bijzondere collectie van diepzwarte ’Kattenruggen’ van het type 444A en ranke coupés á la 262 toevoegen.
„Ik wist dat deze auto’s ooit in Zweden waren gebouwd voor de regering van DDRchef Erich Honecker”, vertelt Hans Blokzijl, sigaartje in zijn mond, de auto’s stuk voor stuk met het oog van de kenner inspecterend. „Maar eigenlijk wist niemand het uiteindelijke lot van die limousines. Totdat ik onlangs door een topman van Volvo Nederland op het juiste spoor werd gezet.”
Hoofdprijs
Wie in deze contreien op zoek gaat naar bijzonderheden uit de DDR-nalatenschap, komt onvermijdelijk in contact met gelukszoekers en gouddelvers die de hoofdprijs vragen aan verzamelaars als Blokzijl.
In Haldersleben wacht een bont ontvangstcomité ons op. Bestaande uit Alexander Schlegel, handelaar in militaire prullaria, vliegtuigen en voertuigen („Ik kan jullie op korte termijn ook een Iljushin verkeersvliegtuig of T72 tank leveren…”) en ex-Stasi-sergeant Herbert ’Dikke Willy’ Lier. Laatstgenoemde rende als Feldwebel naast de auto’s mee, zijn 9 mm Makarov dienstpistool in de aanslag, op momenten dat de DDR-bonzen met hun Volvo’s hoge gasten oppikten van het Berlijnse vliegveld Schönefeld.
Kijk, dáár zat de afluisterapparatuur van de communistische leider…
Ook de schimmige eigenaar van de immens grote kippenfarm annex sloperij geeft acte de présence. Maar hij wenst anoniem te blijven en maakt zich uit de voeten op het moment dat de financiële transactie is afgerond.
Voordat hij in zijn peperdure Viper sportwagen aan de horizon verdwijnt, laat hij ons nog weten dat zijn grootvader de auto’s vijftien jaar geleden heeft gekocht. Mét een flink aantal percelen grond en diverse panden. „Opa gaf om de historie van ons land, maar mijn familie heeft amper duizend kilometer met de Volvo’s gereden”, beweert de West- Duitser. „Tijd dus om ze te verkopen en wat is er nou mooier dan een echte liefhebber met die wagens te plezieren?”
Hans Blokzijl haalt zijn schouders op bij die lege woorden. Hij weet dat hij als de rijke suikeroom uit Nederland wordt gezien, maar dat zal hem een zorg zijn. „Ik wilde die wagens absoluut hebben en geloof niet dat ik er uiteindelijk de hoofdprijs voor heb moeten betalen.” De prijs schommelt tussen 30.000 en 40.000 euro.
De Volvo-vloot werd door Honecker en consorten in 1979 aangeschaft. De communistische partijbonzen uit het ’Arbeiders- en Boerenparadijs’ hadden schoon genoeg van Russische limousines als de Charika en Sil omdat die vanwege technische ellende vaker stilstonden dan reden.
Bovendien wilde ’Der Erich’ – en vooral zijn ambitieuze vrouw Margot, volgens kenners als links-radicale hardliner de enig echte partijleider – een auto met westerse status, zonder dat hij zich wenste te vernederen door een bestelling bij Mercedes of BMW te plaatsen. Dus werd een ruilhandel opgezet met het neutrale Zweden; bijzondere Volvo’s voor Russische olie.
Stasi-onderofficier Herbert Lier kan zich de instroom van de statige Zweden goed herinneren. „Ik heb voor mijn dienstplicht vier jaar bij de geheime dienst gezeten”, vertelt de 46-jarige, sinds het instorten van de DDR werkloos.
„Heel Oost-Berlijn was in rep en roer, eindelijk had onze regering auto’s die de vergelijking met Amerikaanse Cadillacs, Franse Citroëns en Duitse Mercedessen aankonden. In een lange stoet ging het geregeld naar Schönefeld waar we mensen als de sjah van Perzië, voor staatsbezoek in de DDR, ophaalden.”
Ambulance
„Wij holden dan, ter bescherming van die belangrijke figuren, naast de wagens mee. Er ging zelfs het gerucht dat er een donkerblauwe als limousine vermomde ambulance in de stoet meereed. Compleet met chirurg en operatietafel. Bedoeld om eerste hulp aan onze leiders te verlenen, mocht er een aanslag worden gepleegd.”
Lachend als een boer met kiespijn slaat hij op zijn kogelronde buik en voegt er – volkomen overbodig – aan toe: „In die dagen was mijn conditie stukken beter dan nu, ik schoot als een scherpschutter en holde als een marathonatleet. Het West-Duitse bier heeft sinds ’Die Hereinigung’ zijn tol geëist…”
Vervolgens geeft ’Dikke Willy’ ons uitleg over de auto van de Oost-Duitse leider. Hij laat zien waar de afluisterapparatuur was geplaatst, toont de champagnehouder en de in de kofferbak geplaatste ontvanger van de Siemens-autotelefoon, destijds hightech in de DDR.
„Er gebeurden dingen in die auto waar wij niets van mochten weten”, aldus de oud-Stasi- Feldwebel. „Alcohol, sigaren, niets was te dol. Ja, waarschijnlijk zaten er achter de geblindeerde ramen ook geregeld schaars geklede vrouwen… Terwijl de gewone DDR-burger vijftien jaar voor een pruttelend Trabantje moest sparen, verrijkte onze regering zich en kwam Honecker thuis aan zijn trekken door naar 4864 westerse pornovideo’s te loeren. Als Margot niet in de buurt was, dat spreekt…”
 |
•Een van de extra verlengde Volvo’s 760, die verzamelaar Hans Blokzijl in de voormalige DDR aankocht. |
FOTO’S: DE TELEGRAAF |
 |
•Verzamelaar Blokzijl (links) en Herbert ’Dikke Willy’ Lier, die nog naast de regeringsauto’s heeft meegerend. |
 |
•Slechts zes van de twaalf originele, kostbare kentekenplaten waren nog voorhanden. Géén idee waar de rest is, meneer… |
 |
•Het interieur van een van de limousines van de toenmalige Oost-Duitse bewindslieden. |
 |
•DDR-leider Honecker, inmiddels overleden. |
FOTO: AP |
„De Stasi perste hoge buitenlandse gasten af als zij zich in het pluche van die Volvo’s te buiten gingen aan de geneugten waarvoor Honecker had gezorgd. Alle gesprekken werden opgenomen en op het Stasi-hoofdkwartier letter voor letter geanalyseerd. Zo kwam de beste geheime dienst van het Oostblok aan zijn spionnen in het buitenland!”
Extra verlengd
Hans Blokzijl luistert met genoegen naar de verhalen, omdat ze het bewijs zijn dat hij met de aankoop van de wagens iets bijzonders naar Nederland haalt. „Er zijn maar heel weinig van dit soort Volvo’s gebouwd”, weet de ondernemer. „Het is een extra verlengde 760, ruim vijf meter van bumper tot bumper. Met een kilometrage van tussen 80.000 en 140.000 kilometer kunnen deze robuuste 6-cilinders nog jaren mee.”
„Samen met Volvo Nederland heb ik onderzoek gedaan en kwam erachter dat ooit één zo’n auto in Nederland is verkocht. Daar was ik erg blij mee, omdat er dus een typegoedkeuring bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) bestaat. Was dat niet het geval geweest, dan had ik de auto’s niet zomaar op de openbare weg kunnen gebruiken. Belangrijk, want al mijn klassieke Volvo’s hebben een bijzondere achtergrond, zijn van top tot teen gerestaureerd én volledig inzetbaar.”
Blokzijl was eerder dit jaar, na te zijn getipt over de limousines, richting Haldersleben afgereisd. Hij trof de Zweden aan in een half ingestorte loods, waar kippen tussen asbestplaten en andere rotzooi rondscharrelden.
„Vijf van de zes auto’s waren in goede staat”, vertelt de bomenkweker. „De zesde had blaasjes in de lak. Maar starten deden ze allemaal en, eenmaal in Nederland, gaan ze naar de spuiter om stuk voor stuk in tiptop conditie te worden gebracht. Eigenlijk verzamel ik alleen zwarte Volvo’s, maar deze wagens laat ik donkerblauw. Historie is historie, daar moet je niet aan sleutelen.”
Kentekenplaten
Wat dat laatste betreft werd hem door de aalgladde Duitse handelaar Alexander Schlegel nog een kunstje geflikt. Want van de oorspronkelijk aanwezige originele en voor verzamelaars uiterst kostbare twaalf Oost-Duitse kentekenplaten bleken er nog maar zes aanwezig. Op het: „Ik weet écht niet waar ze zijn gebleven” van Schlegel reageerde Hans Blokzijl met een laconiek: „Dan mag jij de lunch betalen ook, fijne vriend!”
Terwijl de auto’s op een oplegger worden gereden om de verre reis richting westen te maken, wordt ’Dikke Willy’ ietwat emotioneel. „Omdat ik weet dat ik die stoet voor het laatst zie”, zegt hij met gemengde gevoelens en glazige ogen. „Ze verdwijnen, zoals alles wat ooit DDR was in mist opgaat.”
„Ik bewaakte die Volvo’s tot op het buitenverblijf van de Honeckers in Wanlitz en in de ondergrondse catacomben van de Stasi in Berlijn, waar ook het onderhoud werd gepleegd. Naast Honecker werden communistische leiders als Willy Stoph, Gunther Mittag, Horst Zinderman, Stasibaas Erich Milke en ’kroonprins’ Egon Krenz met de verlengde 760’s vervoerd. Alleen Krenz leeft nog. DDR, DDR, Alles ist Vorbei…”